تعریف متوسط دوره وصول مطالبات
نسبت متوسط دوره وصول مطالبات یکی از نسبت های فعالیت است که بیان گر مدت زمانی است که طول خواهد کشید با شرکت مطالبات خود را از مشتریان دریافت کند
به بیان دیگر میانگین تعداد روزه‌ای لازم برای تبدیل مطالبات کسب‌وکار به پول نقد را نشان می‌دهد.
اهمیت این موضوع برای کسب و کار نشان گر میزان اتکا نسبی بر فروش اعتباری توسط شرکت برای تولید (درآمد یا فروش) را نشان می دهد.
نکات کلیدی در تعیین متوسط دوره وصول مطالبات
یک تراز تجاری بالا در حساب‌های دریافتنی میتواند یک مسئولیت بزرگ برای شرکت را به ارمغان بیاورد .
از نظر مدیریت کسب‌وکار، متوسط دوره وصول مطالبات،نشان گر میزان توسعه کارایی عملیاتی شرکت است.
دوره وصول مطالبات بیشتر از نسبت گردش مالی مطالبات میتواند ارتباط با نسبت‌های نقدینگی را برای برجسته کرده و برای سنجش مشکلات عملیاتی در جریان نقدینگی یا پرداخت بدهی مورد استفاده قرار گیرد.
اکثر شرکت‌ها به دنبال یک دوره وصول مطالبات متوسط به میزان متوسط صنعت خود هستند که کم‌تر از یک سیاست دریافت اعتباری از بنگاه های مالی در بازار است.
آن‌ها می‌خواهند قادر به ارائه شرایط انطباقی برای جذب مشتریان بوده و بتوانند به طور موثر مطالبات خود را وصول نمایند.
این برای یک شرکت ها متداول است که یک دوره وصول مطالبات داشته باشد که حداقل یک سوم کم‌تر از شرایط دریافت اعتبار از بانک ها یا موسسات اعتباری باشد.
اگر یک توافق اعتباری تصریح می‌کند که وام‌گیرنده ۴۵ روز برای پرداخت فرصت دارد.
این به این معنی است که فروشنده می‌خواهد ظرف ۳۰ روز وجه مذکور را بازپس بگیرد.
شیوه‌های مدیریت حساب‌های دریافتی موثر منجر به بدست اوردن به موقع مشتریان می‌شوند.
و از سوی دیگر سیاست‌های اعتباری سخت گیرانه باعث ریزش مشتریان شرکت خواهد شد.
محاسبه متوسط دوره وصول مطالبات
برای محاسبه متوسط دوره وصول مطالبات ایتدا باید میانگین حسابها و اسناد دریافتنی طی دوره و سپس گردش حساب های دریافتنی را محاسبه نماییم.
فرمول محاسبه این نسبت به شکل زیر است
حسابها و اسناد دریافتنی تجاری و غیر تجاری انتهای دوره + حسابها و اسناد دریافتنی تجاری و غیر تجاری ابتدای دوره --------------------------------------------------------------------------- = میانگین حسابها و اسناد دریافتنی طی دوره ۲ درامد ---------------------------------------= گردش حساب های دریافتنی میانگین حسابها و اسناد دریافتنی طی دوره ۳۶۵ ---------------------------------------= متوسط دوره وصول مطالبات گردش حساب های دریافتنی
در فرمول بالا میانگین حسابها و اسناد دریافتنی از جمع ابتدا و انتهای دوره استفاده می شود این نسبت مطابق شکل زیر برای نماد شتران (پالایشگاه نفت تهران)
رسم گردیده است.
همان طور که در شکل مشاهده می فرمایید متوسط دوره وصول مطالبات از سال ۸۶ تا سال ۸۸ روند افزایش داشته است.
این روند به طور مشابه از سال ۹۳ تا سال ۹۷ مجدد در حال افزایش می باشد در تفسیر مقدار سال ۹۶ می توان این برداشت را انجام داد که شرکت مطالبات خود را از مشتریان خود با در حدود ۳۲ روز تاخیر دریافت مینماید که نسبت به سال قبل ۱۰ روز افزایش بیشتری یافته است.
ارائه چند مثال
برای درک بهتر این موضوع میخواهیم در ادامه سه شرکت را به طور نمونه معرفی کنیم که مقدار این نسبت را در انها به طور قابل توجهی بالا رفته است برای مثال
نماد فملی (شرکت ملی مس ایران) را بر روی داشبورد تحلیل نماسهم مشاهده فرمایید که دارای نسبت بالا در وصول مطالبات است و میتواند نشان دهنده بلندمدت بودن بازپرداخت مطالبات خود باشد نیز مشاهده و مقایسه نمایید
همچنین می توانید نماد ذوب(ذوب آهن اصفهان) را مشاهده فرمایید که این نسبت در گزارش سه ماهه خود نسبت به سال ۹۶ رشد بیش از دو برابری را داشته است
سهام شرکت ایران خودرو (خودرو) اشاره کرد که که نسبت به سال گذشته رشد ۴ برابری را در مورد این نسبت مشاهده میکنیم.